Yeni eğitim yılında velilerin eğitim harcamalarına ilişkin DES Stratejik Araştırmalar Merkezi (DESAM) tarafından yapılan araştırma Demokrat Eğitimciler Sendikası (DES) Genel Sekreteri İshak Çelebi tarafından açıklandı.

DES Genel Sekreteri İshak Çelebi, okul masraflarının bu yıl velileri daha da zorlayacağını, çünkü okul alışverişi yanı sıra Ramazan Bayramı ve ardından kış mevsimi nedeniyle yapılacak zorunlu harcamalar nedeniyle vatandaşın bütçesinde oluşacak 'kara deliğin' çok daha büyük olacağını söyledi.

Genel Sekreter İshak Çelebi, Devlet İstatistik Enstitüsü'nün tüketici fiyatları endeksinin yanı sıra; Ankara'nın Ulus, Kızılay ve Çankaya semtlerindeki düşük, orta ve yüksek gelir grubuna hitap eden mağazaların fiyatlarını baz alarak DESAM tarafından derlenen velilerin eğitim harcamalarına ilişkin hesaplamanın, ailelerin çocuk okutmak için yapacakları harcamanın boyutunu ortaya koyduğunu söyleyerek şöyle kaydetti.

İlköğretim 6. sınıfa giden bir öğrencinin okul giysileri, servisi, çanta, servis ücreti, yardımcı kitap ve kalem gibi kırtasiye malzemelerinden oluşan tüm zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için en az 1080 TL ila 1890 TL arasında harcama yapılması gerekiyor.

Buna göre, ilköğretime yeni başlayacak bir çocuğun sadece giysi masrafı en az 270 TL'den başlıyor. Eğer, çocuk ileriki sınıflardaysa masraf daha da artıyor. Bu rakamlara, defter, kalem ve kırtasiye harcamaları hariç tutuluyor. İlköğretimde okuyan bir çocuğun ayakkabı, önlük, yaka, çorap gibi giysi ihtiyaçları için, ürünün kalitesine göre fiyat değişmekle birlikte en az iki asgari ücret tutarındaki bir parayı gözden çıkarması gerekiyor. Okula yeni başlayacak bir çocuk için yapılacak eğitim harcaması, kıyafetlerine ek olarak spor malzemesi, çanta, suluk ve kırtasiye masrafları da eklendiği taktirde masraf yukarıya doğru çıkabiliyor.

Ortaöğretimde okuyan öğrencilere alınacak pantolon, ceket, süveter, kravat, gömlek ve ayakkabı ise en az 595 TL. Biraz kaliteli ürün alınırsa maliyet 1280 TL'ye çıkıyor. Çocuk başına ortaya çıkan bu rakam, birden fazla yedek pantolon, gömlek, ayakkabı ve kravat alınması durumunda daha da artıyor.

Öte yandan, üniversiteye ve Anadolu Liselerine hazırlanan öğrencilerin dershane, özel ders ve hazırlık kurs masrafları da ailelerin belini büküyor. Üniversiteye ve OKS sınavına hazırlık kurs ücretleri yıllık 4 bin ile 20 bin TL arasında değişiyor.

DESAM’ın yaptığı araştırmada, ilk ve ortaöğretimde çocuğu okuyacak olan bir veli, aralarında giyecek, beslenme, yardımcı kitap, defter, kalem, kağıt, fotokopi, kırtasiye,  kayıt parası, katkı parası, temizlik, güvenlik katkı paraları gibi toplam 40 kalem için binlerce TL para harcayacak.

Halkın eğitimin finansmanına daha fazla katılımını gerektiren ve devletin eğitime yaptığı katkıların her geçen gün azaldığını söyleyen DES Genel Sekreteri İshak Çelebi, Devletin eğitim giderlerini her geçen yıl daha çok velinin sırtına yüklediğini, okullarda öğrencilerden bir çok isim altında para toplandığını ve ayrıca dershane, etüt, yardımcı kitap, özel ders gibi harcamalar nedeniyle velilerin eğitim masraflarını karşılamakta zorlandığını söyleyerek, bu nedenle hükümetin başta ilköğretim olmak üzere tüm eğitim kurumlarına daha fazla kaynak aktarmasını istiyoruz, dedi.  

Eğitim harcamalarının GSYİH içindeki payı, dünya ortalamasında yüzde 4.4, AB ortalamasında ise yüzde 5.1 düzeyinde bulunduğunu, Türkiye’nin 2010 eğitim bütçesinin ise yüzde 2.7 olduğunu kaydeden DES Genel Sekreteri İshak Çelebi, genç ve eğitimsiz nüfusu ile Türkiye, yaşlı ve eğitimli nüfusu olan AB ortalamasının en sonunda, Dünya ortalamasının ise en gerilerinde kalıyor. Üstüne üstlük öngörülen bütçe rakamlarının üçte ikisi sadece maaşlara gidiyor. Türkiye'de konsolide bütçe yatırım ödeneğinden Milli Eğitim Bakanlığı yatırımlarına ayrılan pay da çok gerilerde. Kaldı ki eğitime ayrılan bütçe geçmiş dönemlere göre bir artış trendi de gösteriyor fakat hala çok yetersiz, şeklinde konuştu. 

Milli Eğitim Bakanlığı’nın mevcut bütçeyle eğitim hizmetlerini yürütemez hale geldiğini ve bu yüzden eğitim harcamalarının büyük bir bölümünü velilerin sırtlandığını dile getiren İshak Çelebi, velilerin bütçesine en fazla yük getirecek eğitim kaleminin dershane, etüt ve servis ücretleri olduğunu, DESAM tarafından yapılan araştırmaya göre veli, bir öğrenci için yıl boyunca toplam en az servis için 1.300 TL, etüt için 2.500 TL, dershane için en az 4.000 TL harcayacak. Devlet okullarında eğitim-öğretim her geçen gün daha çok paralı hale gelmiş durumda. Bugün eğitim sisteminde yaşanan olumsuzlukların ve çarpıklığın birincil sorumluları, yıllardır eğitime yetersiz bütçe ayıranlar, sözde reform ve yenilik adına Milli Eğitimi ABD ve AB’li uzmanların eline bırakanlar, özelleştirme politikalarını ve iş güvencesiz istihdamı savunanlar ve paralı eğitimi temel anlayış haline getirenlerdir, dedi.

Çelebi, Eğitimin paralı hale getirilmesinin Anayasa ve uluslar arası sözleşmelere aykırı olduğunu bile bile daha okul kayıtlarında başlayan ve yıl boyunca türlü adlarla devam eden kayıt parası, harç parası, ücretli öğretmen parası, güvenlikçi parası, elektirik, ısınma katkı payı gibi devletin öğrencilerden para toplanması ayıbına son vermesi gerektiğini kaydetti.